تحلیل ساختار فضایی جمعیت در شهر-منطقۀ مرکزی مازندران در دورۀ زمانی 1365-1390
نویسندگان
چکیده مقاله:
در دهههای اخیر، بسیاری از شهرهای بزرگ در سراسر جهان از روندهای جمعیتی مختلف اعم از شهرنشینی، حومهنشینی، شهرگریزی و شهرنشینی مجدد تأثیر پذیرفتهاند که به ایجاد تحولاتی در ساختار فضایی آنها منجر شده است. تغییرات جمعیتی همواره تحت تأثیر نیروهای مرکزگرا و مرکزگریز در موارد مختلف یا به تقویت و تشدید الگوی فضایی تکمرکزی با مرکزی قدرتمند در منطقه منجر شده یا با توجه به الگوی فضایی چندمرکزی بهصورت شکلگیری مراکز حومهای در پیرامون مراکز شهری موجود، تبلور فضایی یافته است. هدف از این پژوهش، تحلیل ساختار فضایی توزیع جمعیت در شهر-منطقة مرکزی مازندران و درک تحولات آن در بازة زمانی 1365-1390 است. برایناساس، پژوهش حاضر از نظر ماهیت و هدف بهترتیب کاربردی و توصیفی-تحلیلی محسوب میشود. بهمنظور شناسایی ساختار فضایی جمعیت و ارزیابی چند مرکزیت مورفولوژیک، از ابزارهای تحلیلی نرمافزار GIS مانند میانگین نزدیکترین فاصلة همسایگی، تحلیل لکههای داغ و مدل رتبه اندازه استفاده شده است. بررسی یافتههای حاصل از بررسی شاخصهای تمرکز نشان میدهد طی بازة زمانی 25 سال، روند تمرکز جمعیت همواره رو به افزایش بوده است. الگوی فضایی جمعیت بهصورت کاهشی در دهستانهای جنوبی و بهصورت افزایشی در مراکز جمعیتی بزرگتر و پراهمیتتر منطقه شناسایی شده است. نتایج بررسی شاخصهای مورفولوژیک نشان میدهد طی دورة مذکور، شهرهای ساری، آمل، بابل و قائمشهر جایگاه خود را بهعنوان مراکز اصلی منطقه حفظ کردهاند و عدم تسلط و برتری یک شهر و وجود چهار شهر تقریباً هماندازه با سکونتگاههایی در پیرامون آنها گواهی بر شکلگیری ساختار چندمرکزی از جنبة مورفولوژیک آن است.
منابع مشابه
تحلیل ریختشناسانۀ ساختار فضایی توزیع جمعیت در منطقۀ کلانشهری تهران
ساختار فضایی آیین عملکرد فضایی مناطق است؛ بهطورکلی اجزای سهگانة جمعیت، فعالیت و نواحی ساختهشده که از سه عامل مرکز شهر، شبکههای ارتباطی و زیرمراکز فعالیتی متأثر است، این ساختار را جایی بین تکمرکزی تا چندمرکزی قرار میدهد؛ از اینرو، هدف اصلی این پژوهش تحلیل کمی توزیع جمعیت منطقة کلانشهری تهران براساس عوامل سهگانة فوق برای درک ساختار فضایی و الگوی فضایی حاکم بر آن است. روش تحقیق حاضر از نظ...
متن کاملتحلیل توزیع فضایی جمعیت در سلسله مراتب شهری استان گلستان (طی دوره زمانی 1365-1385)
ماهیت و آهنگ تحولات جمعیتی در سالهای اخیر در کشور موجب گردیده که اولاً رشد جمعیت شهری در مقاطع مختلف زمانی ناهماهنگ و ثانیاً توزیع رشد آن در استانهای مختلف نسبت به شرایط استانی ناموزون و روند رشد فزاینده و سریع گردد. مطالعه شبکه شهری در پویش شهرنشینی، به دلیل روشن کردن بسیاری از مسائل، از جمله علل و چگونگی جابجایی نیروی کار و سرمایه در بین شهرها، تمرکز شدید در یک منطقه و رکود جمعیت در مناطق دی...
متن کاملتحلیل توزیع فضایی جمعیت در سلسله مراتب شهری استان گلستان (طی دوره زمانی 1365-1385)
ماهیت و آهنگ تحولات جمعیتی در سال های اخیر در کشور موجب گردیده که اولاً رشد جمعیت شهری در مقاطع مختلف زمانی ناهماهنگ و ثانیاً توزیع رشد آن در استان های مختلف نسبت به شرایط استانی ناموزون و روند رشد فزاینده و سریع گردد. مطالعه شبکه شهری در پویش شهرنشینی، به دلیل روشن کردن بسیاری از مسائل، از جمله علل و چگونگی جابجایی نیروی کار و سرمایه در بین شهرها، تمرکز شدید در یک منطقه و رکود جمعیت در مناطق دیگ...
متن کاملتحلیل فضایی-زمانی پراکندهرویی در منطقۀ ساحلی دریای خزر
با وجود استقرار بیش از نیمی از جمعیت جهان در نواحی ساحلی، این مناطق در مقابل بحرانهای طبیعی و انسانی ازقبیل نوسان سطح آب، فرسایش، آلودگی، بهرهبرداری فزاینده از منابع، افزایش شتابان جمعیت و گسترش اراضی ساختهشده جزو اکوسیستمهای آسیبپذیر به شمار میروند. منطقۀ ساحلی دریای خزر در سه استان گیلان و مازندران و گلستان، در چند دهۀ اخیر بهشدت در معرض بسیاری از این بحرانهای طبیعی و انسانی و بهطور ...
متن کاملتحلیل فضایی و نظام سلسله مراتبی شهرهای استان مازندران در سرشماریهای 95-1365
استقرار سکونتگاههای انسانی و چگونگی پراکنش آن در سطح سرزمین گویای توان ترکیبی منطقه خواهد بود. از سوی دیگر الگوی قرارگیری سکونتگاههای شهری و روستایی در بستر مناطق نسبت به یکدیگر میتواند بیانگر مفاهیم همگرایی و واگرایی سرزمینی باشد. این مفاهیم در کنار یکدیگر سازمان فضایی شهرها را شکل داده و از سویی یاری دهنده درک الگوی سلسله مراتب این نقاط سکونتگاهی نیز خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف ت...
متن کاملاثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 2
صفحات 199- 222
تاریخ انتشار 2017-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023